528.88; 528.8.04; 528.7; 551.32; АРХИВТІК ЖӘНЕ АЭРОҒАРЫШТЫҚ ДЕРЕКТЕР БОЙЫНША ШАҒЫН КӨЛДЕРДІҢ ҚАЗІРГІ ЖАҒДАЙЫ
АРХИВТІК ЖӘНЕ АЭРОҒАРЫШТЫҚ ДЕРЕКТЕР БОЙЫНША ШАҒЫН КӨЛДЕРДІҢ ҚАЗІРГІ ЖАҒДАЙЫ
Анотація
Бұл мақала шағын көлдерінің морфометриялық, гидрохимиялық және экологиялық сипаттамалары бойынша зерттеулерге шолу жасайды, олардың классификациясы, табиғи әртүрлілігі және климаттың өзгеруі жағдайындағы маңыздылығы қарастырылады.
Зерттелетін аумақтың шағын көлдері елдің экожүйесінің маңызды бөлігі болып табылады, олар биологиялық әртүрлілікті сақтауда және экологиялық функцияларды орындауда шешуші рөл атқарады.
Осы зерттеудің мақсаты – Есіл су шаруашылығы бассейніндегі шағын көлдердің морфометриялық және гидрохимиялық сипаттамаларын зерттеу, оларды классификациялау және климаттың өзгеруі жағдайында экологиялық жағдайды бағалау.
Жұмыстың ғылыми және практикалық маңызы зор: жинақталған деректер су айдындары экожүйелеріне антропогендік және табиғи факторлардың әсерін бағалауға мүмкіндік береді, бұл оларды тиімді пайдалану мен қорғау үшін маңызды.
Зерттеу әдістемесіне Жерді қашықтықтан зондтау деректерін талдау, далалық бақылаулар, гидрофизикалық және гидрохимиялық өлшеулер, сондай-ақ көлдерді морфометриялық сипаттамалары бойынша классификациялау кірді.
Нәтижелер бассейндегі шағын көлдердің көпшілігі шағын ауданы мен таяз тереңдігімен, судың төмен мөлдірлігімен және булану процестерін де, тұщы су қоректенуін де көрсететін минералданудың орташа деңгейімен ерекшеленетінін көрсетті. Химиялық талдаулар судың құрамындағы айтарлықтай айырмашылықтарды анықтады, бұл аймақтың геологиялық және климаттық жағдайларымен байланысты. 100-400 метр биіктікте орналасқан көлдер жоғары биологиялық белсенділікке ие, бұл оттегінің жоғары мөлшерімен және CO₂ деңгейінің төмендігімен дәлелденеді.
Зерттеудің құндылығы – су экожүйелеріндегі өзгерістерді бақылауға мүмкіндік беретін морфометриялық және гидрохимиялық сипаттамалардың деректер базасын құруда. Жұмыстың практикалық маңызы климаттық өзгерістер жағдайында табиғатты тұрақты пайдалануды және су ресурстарын басқару стратегияларын әзірлеумен байланысты.
