БАТЫС ҚАЗАҚСТАН ОБЛЫСЫ ШЫҢҒЫРЛАУ АУДАНЫНЫҢ АУМАҚТЫҚ ӘЛЕУМЕТТІК-ДЕМОГРАФИЯЛЫҚ ДАМУ ҮРДІСТЕРІ

Анотація

Жұмыста Батыс Қазақстан облысы Шыңғырлау ауданының аумақтық әлеуметтік-демографиялық даму үрдістерін зерттеудің негізгі нәтижелері ұсынылған. Ауылдық округтердің әлеуметтік-демографиялық дамуының негізгі көрсеткіштеріне жүргізілген салыстырмалы-географиялық талдау 2006-2021 жылдары Шыңғырлау ауданында жалпы теріс үрдіс байқалғанын көрсетті. Көптеген ауылдық округтерде табиғи қозғалыс қарқынының төмендеуі және халықтың қарқынды кетуі байқалады. Бұл Шыңғырлау ауданындағы халық санының 23,5%-ға қысқаруына, халық тығыздығының төмендеуіне және тұрғындарды оқшаулау көрсеткішінің өсуіне алып келді. Сондай-ақ, әлеуметтік инфрақұрылымның аумақтық желісін 18,9%-ға қысқарту (оның ішінде білім беру, денсаулық сақтау, мәдениет және спорт саласында), барлық ауылдық округтерде жұмыссыздық деңгейінің өсу үрдісі анықталды. Шыңғырлау ауданының аумақтық әлеуметтік-демографиялық даму деңгейін анықтау мақсатында 9 негізгі көрсеткіштің өсу/кему қарқынын айқындау негізінде ауылдық округтердің типологиясы жүргізілді. Жүргізілген типология әлеуметтік-демографиялық дамудың салыстырмалы түрде ең жоғары деңгейі 1 ауылдық округке тән екенін көрсетті, орташа деңгейі – 2, төмен деңгейі – 3, өте төмен деңгейі – 2. Анықталған үрдістер Шыңғырлау ауданының аумақтық әлеуметтік-демографиялық даму деңгейі бойынша Батыс Қазақстан облысының депрессивті аумағына жататындығы туралы қорытынды жасауға мүмкіндік берді. Бұл Шыңғырлау ауданының ауылдық округтеріндегі әлеуметтік-демографиялық ахуалды тұрақтандыруға және жақсартуға бағытталған басқарушылық шешімдер қабылдауды талап етеді.